Sleight of Mouth

Wat is sleight of mouth (SOM)? Sleight of mouth is een systeem van 14 verschillende taalpatronen, ontwikkeld door Robert Dilts. Deze NLP-taalpatronen stellen je in staat om argumenten en overtuigingen ‘logisch’ om te buigen of te beïnvloeden. De naam ‘sleight of mouth’ komt van ‘sleight of hand’. Wat refereert naar de vaardigheden van een goochelaar die dingen kan laten gebeuren die onmogelijk lijken. Soms lijkt het namelijk onmogelijk iemand te overtuigen van een ander standpunt. Maar dankzij sleight of mouth zul je zien dat het wel mogelijk is om door middel van taal de kijk op een overtuiging te veranderen.

Sleight of Mouth (SOM) patronen zijn ontstaan naar het taalgebruik van Richard Bandler. Robert Dilts merkte tijdens een workshop bij Bandler hoe hij een bepaalde negatieve overtuiging in stand hield, terwijl het publiek probeerde hem ervan te overtuigen dat de overtuiging niet waar was.

De 14 SOM patronen die Dilts ontwikkelde, zijn verbale herkaderingen: elk patroon zet de overtuiging van iemand in een ander kader. De bedoeling van de patronen is niet om een persoon of zijn of haar overtuiging aan te vallen, maar om de overtuiging te herkaderen en daardoor iemands kaart van de wereld te verbreden. Je doet dat op een manier die de positieve intentie van de overtuiging in stand houdt, terwijl er andere keuzes worden gemaakt. Je helpt daarmee jezelf en anderen om open te staan voor twijfel over hun beperkende overtuigingen en tegelijkertijd open te staan voor het geloof in meer stimulerende en bruikbare overtuigingen.

Sleight of mouth betekent dus dat je geraffineerd met je mond bent, oftewel met taal. Dus sleight of mouth betekent: behendigheid en slimmigheid met woorden. Wanneer deze goed ingezet worden, raakt het de dieptestructuur van de taal en de persoon waarmee je communiceert.
Sleight of mouth gebruik je wanneer iemand een beperkende overtuiging heeft.

Waarom zou je iemands overtuiging willen beïnvloeden of veranderen?
Overtuigingen zijn denkbeelden of aannames die als mogelijk of vanzelfsprekend worden aangenomen. Ze zijn geen absolute waarheden of feiten, maar subjectieve uitgangspunten. Overtuigingen hebben een krachtige invloed op ons gedrag. Ze bepalen hoe je op anderen en situaties reageert, en hoe anderen op jou reageren. Achter constructief gedrag van een persoon zit vaak een aantal versterkende overtuigingen. En achter belemmerend gedrag van een persoon zit vaak een aantal belemmerende overtuigingen. Door iemands overtuiging positief te beïnvloeden of te veranderen, is de kans groot dat daarmee ook iemands gevoel, gedrag en leven ten positieve verandert.

Hoe werkt sleight of mouth?
Wil je (belemmerende) overtuigingen veranderen? Dan is het belangrijk om de ander meerdere opties van denken te bieden. Dat doe je niet door een overtuiging aan te vallen, maar door de intentie van de overtuiging in stand te houden terwijl je meerdere keuzes biedt. Hierdoor kan de ander gaan twijfelen over zijn of haar belemmerende overtuiging, en meer openstaan voor andere, bekrachtigende overtuigingen. De 14 de sleight of mouth taalpatronen zijn krachtige tools om hiervoor in te zetten.

Begin bij de basis
Niet elk sleight of mouth patroon werkt overigens voor elke situatie. Sommige patronen werken beter in een bepaalde situatie, dan andere. Als een patroon niet werkt, gebruik dan een ander totdat het lukt om de juiste invalshoek te vinden. Daarbij is het essentieel om in de basis goed rapport (verbinding) met de ander te hebben en dat het moment van ‘volgen’ en ‘leiden’ goed wordt aangevoeld. Vraag de huidige toestand uit, toon begrip en vraag naar de gewenste toestand. Vanuit daar bouw je verder met één van de 14 taalpatronen, zodat het wereldbeeld van de ander zo beïnvloed wordt dat de gewenste situatie wel mogelijk lijkt.
Een effectieve overdracht is pas bereikt als de ander een ‘voorstelling’ kan maken van de nieuwe mogelijkheden.

Voordat we beginnen met herkaderen: waarom is herkaderen zo krachtig?
Herkaderen houdt in dat je met kaders werkt. Door met kaders (frames) te werken, bijvoorbeeld door te herkaderen, daag je iemands bestaande overtuigingen en patronen uit.
Als je deze referentiekaders kunt neerzetten, weghalen of veranderen, zal dat je erg veel helpen bij je coaching, overtuigingskracht of debatvoering.

Met herkaderen her-programmeer je iemands zenuwstelsel. Er moet iets vastzitten: de ander moet er emotioneel aan gehecht zijn (‘ermee getrouwd zijn’). Dat vast-denken kunnen we nu gaan losweken. Als de rivier al stroomt, heeft het geen zin om erin te roeren om er beweging in te krijgen.
Herkaderen betekent dat je goed met kaders kunt werken. Je kunt kaders neerzetten, om kaders heenlopen of je kunt kaders op allerlei manieren veranderen. In het Engels wordt dit ‘reframing’ genoemd.

Een kader bepaalt welk gedrag geoorloofd is. Wie het kader neerzet of verandert, heeft een gigantische hoeveelheid invloed. Je geeft bijvoorbeeld de grenzen (van communicatie) aan, of je gebruikt een kader om aan verwachtingsmanagement te doen.