Carl Jung
Carl Jung (Karl Gustav II Jung) (Geboren te Kesswil, Zwitserland, 26 juli 1875 – Overleden te Küsnacht, 6 juni 1961)
Carl Jung was een Zwitsers psychiater en psycholoog. Hij was de grondlegger van de analytische psychologie. Hij was het vierde kind van Paul Achilles Jung en Emilie Preiswerk), maar het eerste dat de vroege kindertijd overleefde. Zijn vader, Paul Jung, was dorpsdominee van de Zwitserse gereformeerde kerk, en zijn moeder Emilie kwam uit een rijke Zwitserse familie. Toen Carl zes maanden oud was kreeg zijn vader een betere pastorie in Laufen toegewezen en het gezin verhuisde. Ondertussen groeide de spanning tussen Paul en Emilie. Emilie, die een excentrieke en depressieve vrouw was, bracht veel tijd door in haar eigen aparte slaapkamer, waar ze naar eigen zeggen ’s nachts geesten zag die haar kwamen bezoeken.
Kort voor het einde van zijn eerste jaar aan het Humanistisches Gymnasium in Bazel, op 12-jarige leeftijd, werd hij door een andere jongen zo hardhandig geduwd dat hij op de grond viel en even het bewustzijn verloor. Het was toen dat hem de gedachte overviel “Nu hoef je niet meer naar school!”[6] Sindsdien verloor hij elke keer het bewustzijn als hij naar school ging of aan huiswerk moest beginnen. De volgende zes maanden bleef hij thuis, tot hij hoorde hoe zijn vader zich tegenover een bezoeker bezorgd uitliet over de toekomst van zijn zoon en vermoedde dat de jongen aan epilepsie leed. Met een schok realiseerde Carl zich dat hij zich vanwege de zwakke financiële situatie van het gezin op een succesvolle academische carrière moest richten. Hij ging onmiddellijk naar het bureau van zijn vader en stortte zich op de studie van Latijnse grammatica. Hij verloor drie keer het bewustzijn, maar geleidelijk overwon hij deze drang en viel niet meer flauw. “Hieruit heb ik geleerd wat een neurose is,” zei Jung later.
Vlak voor hij zijn artsexamen zou afleggen kreeg hij echter het Lehrbuch der Psychiatrie van Richard von Krafft-Ebing in handen en dat veranderde zijn leven. Hij besloot te promoveren in de psychiatrie.
Jung zelf was als kind vrij eenzaam en introvert – een uitdrukking die hij zelf zou toevoegen aan de psychologie. Zijn ontdekking van de psychologische archetypen en het collectief onbewuste waren gedeeltelijk op zijn ervaringen uit zijn jeugd geïnspireerd.
Jung omschrijft Sigmund Freud, (die 20 jaar ouder was) in zijn autobiografie als de eerste man die hij ontmoette met een werkelijk grote betekenis. Wel had hij vanaf het begin zijn twijfels over Freuds denkbeeld, dat neurosen allemaal te herleiden zouden zijn tot seksuele verdringing of seksuele trauma’s. Jung zag de seksualiteit vooral als een symbool van de psychische totaliteit van de mens. Zijn methode om mensen weer op het spoor van deze totaliteit te zetten, noemde hij voortaan de analytische psychologie.
Hij was van mening dat het wezen van de persoonlijkheid behalve door het persoonlijk bewustzijn ook, en grotendeels, gevormd wordt door wat hij het collectief onbewuste noemde, een deel van het onbewuste; een psychisch gebied, dat volgens zijn leer door alle vertegenwoordigers van een ras of soort wordt gedeeld. Hiervan uitgaande ontwikkelde Jung de leer van de archetypen.
Carl Gustav Jung is misschien wel de beroemdste andersdenkende binnen de klassieke psychoanalyse. Hij dwaalde af van Freudiaanse ideeën en verkende de voorouderlijke wortels en het collectieve onderbewustzijn en had vele revolutionaire ideeën. Een van deze ideeën waren zijn twaalf archetypen/persoonlijkheidstypen.
Om de twaalf archetypen van persoonlijkheid te definiëren, bestudeerde Jung de symbolen en mythen van veel verschillende culturen. Deze archetypen vertegenwoordigen gedragspatronen die verschillende manieren van zijn vormen. Het zijn tevens culturele symbolen en beelden die bestaan in het collectieve onbewuste.
De twaalf archetypen/persoonlijkheidstypen van Jung
- De wijze
De wijze is een vrije denker. Zijn intellect en kennis is zijn reden om te leven, zijn essentie. Hij probeert de wereld en zijn wezen te begrijpen door zijn intelligentie en analytische vaardigheden te gebruiken. Hij heeft altijd wel een feit, citaat of logisch argument achter de hand.
- De onschuldige
De onschuldige lijkt elk zelfhulpboek in de wereld te hebben gelezen en geabsorbeerd. Hij is optimistisch en altijd op zoek naar geluk. De onschuldige ziet het goede in alles. Hij wil goed passen in de wereld om hem heen. De onschuldige wil ook anderen behagen en het gevoel geven alsof ze ergens thuishoren.
- De ontdekkingsreiziger
De ontdekkingsreiziger is een dappere reiziger. Hij vertrekt zonder een duidelijke weg voor ogen en staat altijd open voor nieuwe dingen en avontuur.
De ontdekkingsreiziger heeft een diepe liefde voor het ontdekken van nieuwe plaatsen en nieuwe dingen over zichzelf. Het nadeel van het archetype van de ontdekkingsreiziger is dat hij altijd op zoek is naar perfectie en nooit tevreden is.
- De heerser
De heerser is een klassieke leider. Hij is ervan overtuigd dat hij de aangewezen persoon is om orde te scheppen in elke situatie De heerser is stabiel, streeft naar uitmuntendheid en wil dat iedereen zijn voorbeeld volgt.
Hij heeft meestal genoeg redenen waarom iedereen naar hem zou moeten luisteren. Dit is een van de twaalf archetypen van Jung die te maken hebben met macht. De heerser, in zijn verlangen om anderen zijn wil op te leggen, kan gemakkelijk veranderen in een tiran.
- De Schepper
De schepper heeft een diep verlangen naar vrijheid omdat hij van nieuwe dingen houdt. Hij houdt ervan om dingen te transformeren om iets compleet nieuws te maken.
De schepper is slim, non-conformistisch en zelfvoorzienend. Hij is fantasierijk en goedgehumeurd. Hij kan echter ook inconsistent zijn en meer tijd besteden aan denken dan aan daadwerkelijk doen.
- De verzorger
De verzorger voelt zich sterker dan andere mensen. Hij biedt daarom moederlijke bescherming aan de mensen om hem heen. Hij wil mensen beschermen tegen schade en voorkomen dat enig gevaar of risico het geluk van andere mensen bedreigt. In extreme gevallen verandert de verzorger in een martelaar die voortdurend iedereen herinnert aan zijn offers.
- De magiër
De magiër is als een grote revolutionair. Hij regenereert en vernieuwt niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen. Hij groeit en transformeert voortdurend. De negatieve kant van dit archetype is dat zijn gemoedstoestand besmettelijk kan zijn. Soms verandert hij positieve gebeurtenissen in negatieve.
- De held
Het zwaartepunt van het leven van een held is macht. De held heeft een ongewone vitaliteit en weerstand die hij gebruikt om te vechten voor macht of eer. Hij zal alles doen om te voorkomen dat hij verliest. Sterker nog, hij verliest nooit omdat hij nooit opgeeft. De held kan overdreven ambitieus en sturend zijn.
- De rebel
De rebel is een overtreder. Hij provoceert mensen en geeft helemaal niets om de mening van anderen. Als gevolg daarvan houdt hij ervan om tegen de stroom in te gaan en voor zichzelf te denken. Hij wil niet onder druk worden gezet of worden beïnvloed. De negatieve kant van het rebelse archetype is dat hij zelfdestructief kan worden.
- De minnaar
De minnaar is een en al hart en gevoeligheid. Hij houdt van de liefde en houdt ervan om andere mensen ermee te overladen. Zijn grootste geluk is zich geliefd voelen. Hij geniet van alles dat aangenaam is voor de zintuigen. Boven alles waardeert hij schoonheid.
- De nar
De nar houdt van lachen, zelfs om zichzelf. Hij draagt geen maskers en heeft de neiging om de muren die anderen optrekken af te breken. Hij neemt zichzelf nooit serieus omdat zijn doel is om van het leven te genieten. De negatieve kant van de nar is dat hij onzedelijk, lui en hebzuchtig kan zijn.
- De wees
Het archetype van de wees loopt rond met open wonden. Hij voelt zich verraden en teleurgesteld. Hij wil dat andere mensen de leiding nemen over zijn leven. En als niemand dat doet, voelt hij zich teleurgesteld. Hij heeft ook de neiging om tijd door te brengen met mensen die zich net als hij voelen. De wees speelt vaak het slachtoffer. Hij doet alsof hij onschuldig is. De wees heeft een cynische kant en manipulatief talent.
De twaalf archetypen van Jung die beschreven worden zijn niet de enige versie van Jungs ideeën. Andere versies bevatten weer andere archetypen. Je kunt deze archetypen op veel gebieden gebruiken, waaronder training, coaching, teambegeleiding en teamsamenstelling, psychotherapie en marketing.
