Metaprogramma’s
Metaprogramma’s zijn patronen in iemands denken, doen en voelen ze organiseren de manier van waarnemen, motiveren, opereren en beslissen. Het zijn terugkerende patronen bij het organiseren van onze ervaringen.
Metaprogramma’s zijn onbewuste voorkeuren van waarnemen, denken en reageren. Ze worden ook wel “sorteerstijlen” genoemd omdat ze bepalen hoe we informatie sorteren en waar we aandacht aan besteden. Per seconde komen er miljoenen bits aan data op ons af. Ons brein filtert deze data door onder andere veel informatie weg te laten. De metaprogramma’s zijn hierin misschien wel het meest onbewuste filter.
Metaprogramma’s zijn de onbewuste stuurcodes van ons gedrag, onze interne processen en onze interne staat (stemming). Zij geven informatie over hoe wij waarnemen, hoe wij onze aandacht richten en hoe wij de informatie die wij krijgen filteren en verwerken.
Het zijn inhoudsvrije filters die op een diep onbewust niveau liggen. Zij filteren onze perceptie zonder rekening te houden met de inhoud. Omdat metaprogramma’s je onbewuste voorkeurenstijl van denken en reageren zijn, ga je er onbewust vanuit dat anderen dezelfde metaprogramma’s hebben en dat zij op dezelfde manier denken en handelen. Via taal en gedrag kunnen we bewust worden van de metaprogramma’s. Metaprogramma’s zijn stress en context gebonden. Er kunnen veranderingen optreden in het gebruik van de metaprogramma’s wanneer de context wijzigt of stress toe- of afneemt.
Wanneer mensen groeien en zich ontwikkelen en hierdoor meer keuzemogelijkheden creëren, zie je vaak een verschuiving in het gebruik van de metaprogramma’s.
Proces (structuur) versus inhoud
Een belangrijk kenmerk is dat metaprogramma’s ons informatie geven over het proces en niet over de inhoud. Zij vertellen ons hoe mensen hun aandacht richten en informatie filteren.
Bewust worden van de metaprogramma’s
Als jij je bewust bent van jouw metaprogramma’s en die van anderen, vergroot jij de effectiviteit van je communicatie. Het biedt je:
- Een beter zicht op hoe mensen informatie verwerven en verwerken.
- Een richting waarin je mensen kunt uitnodigen om keuzemogelijkheden te vergroten.
- Een prettige manier om rapport te maken, het vergroot je mogelijkheden om te volgen en te leiden.
- Een doeltreffend instrument om in het (eerste) contact met groepen en mensen ook daadwerkelijk contact te maken.
- Een beter inzicht in hoe jij contacten aangaat, hoe jij je informatie aanbiedt en hoe jij kunt aansluiten bij het wereldmodel van de ander.
Als je in staat bent te herkennen welk metaprogramma iemand in een bepaalde setting gebruikt, kun je jouw metaprogramma op zijn metaprogramma afstemmen zodat er sneller wederzijds begrip en rapport ontstaat. Metaprogramma’s werken op een glijdende schaal. Dat betekent dus dat je niet óf het één óf het ander gebruikt, maar dat je ergens tussen beide opties in zit. Ergens ligt jouw voorkeur. Waar? Dat is sterk afhankelijk van de situatie waarin je op dat moment verkeert. Je voorkeuren kunnen in elke situatie namelijk anders zijn.
Overzicht metaprogramma’s
1. Sorteerstijl (Primary sorts)
2. Persoonsgerichtheid
3. Relatiegerichtheid
4. Tijdskader (Timeframe)
5. Tijdsbeleving
6. Motivatierichting
7. Referentiekader
8. Invloedsperceptie
9. Vergelijkingen
10. Chunk size
11. Werkwijze
12. Werkvorm
13. Werkstijl
14. Werkinhoud
15. Ontwikkelingsgerichtheid
16. Beslissingskanaal
17. Beslissingsmoment
18. Stressrespons
