4-staps leerproces

Tijdens het aanleren van vaardigheden zijn vier fasen te onderscheiden. Deze vier fasen worden weergegeven in het vier-staps-leerproces en geeft structuur aan ons leren.

Fase 1: onbewust onbekwaam

De eerste fase is de fase waarin je je niet bewust bent van dat je iets niet kunt. Je weet eenvoudigweg niet dat je iets niet weet. Maak maar een vergelijking met autorijden. Er is ook een tijd geweest dat je niet wist dat je iets moest doen om een auto te besturen.

Fase 2: bewust onbekwaam

De tweede fase is de fase waarin je je bewust wordt van het feit dat je iets nog niet kunt of nog niet makkelijk vindt. De fase van bewust onbekwaam. Een hele belangrijke fase in het leren. In deze fase ontdek je je beperkingen en datgene wat je nog te leren hebt. Jammer genoeg stoppen veel mensen in deze fase in het leerproces. Daarentegen zijn er juist ook mensen die gemotiveerd worden om nog meer te gaan leren als ze in deze fase zijn en extra gaan oefenen om datgene echt onder de knie te krijgen. Zij gebruiken deze fase om over te stappen naar de volgende fase.

Fase 3: bewust bekwaam

De derde fase is de fase waarin je bewust gaat oefenen, het bewust bekwamen. In deze fase moet je je nog volledig concentreren op datgene wat je wilt leren en daarom kost dat soms nog energie. Als je genoeg geoefend hebt zul je op een gegeven moment gaan ervaren dat het minder energie gaat kosten en dat je er eigenlijk je best niet meer voor hoeft te doen. Het wordt heel gewoon voor je.

Fase 4: onbewust bekwaam

In deze fase kun je weer aandacht geven aan andere leerprocessen. Als mensen bereid zijn om zichzelf het leerproces te gunnen zullen ze in staat zijn steeds meer te leren. Dit betekent echter wel dat ze het moeten kunnen verduren dat ze iets nog niet optimaal kunnen en daarvan tegelijkertijd kunnen leren. Eén van de zinvolle overtuigingen in deze fase is; ‘falen bestaat niet, alleen feedback’. Het integreren van deze overtuiging brengt mensen verder in het leerproces.

Soms zul je gaan ervaren dat je als het ware in het leerproces teruggaat. Je bent ergens goed in en in een training worden je zaken aangereikt waarmee je nog beter kunt worden in datgene wat je doet. Soms zul je daarvoor ook gedeelten van die vaardigheid moeten afleren. Je zult de leerfasen in omgekeerde volgorde moeten doorlopen om bewust onbekwaam te worden in de dingen die niet effectief zijn. Vervolgens ga je in de fase van het bewust bekwamen nieuwe gedragsalternatieven toevoegen zodat je uiteindelijk onbewust bekwaam bent in de dingen die wel effectief zijn.

Bij afleren ga je van fase 4 naar 2

Opnieuw leren maar dan goed van 2 opnieuw naar 4, en dan met meer keuzes